Ebu el-Abbas Ahmed bin Muhammed bin Kesir el-Fergani Batı'da Alfraganus olarak da bilinen Türk Müslüman astronom ve 9. yüzyıl'da yetişmiş en ünlü astronomlardan biridir. Ay'daki "Alfraganus" kraterinin ismi O'na ithafen verilmiştir.

Fergâna’da doğup büyümüş, bir süre sonra Fergâna’dan ayrılarak dönemin bilim ve kültür merkezi olan Bağdat’a yerleşmiştir. Abbasi halifeleri Memûn, Mutasım, el-Vâsik ve el-Mütevekkil dönemlerinde devrin önde gelen gökbilimci ve matematikçileri arasında yer almış, önemli araştırmalar yaparak pek çok eser yazmıştır. Fergânî’nin devlet hizmetinde mühendis olarak çalıştığı da biliniyor. Yaşamı ile ilgili fazla bilgi bulunmayan Fergânî’ye ilişkin bilinenlerin çoğu, gerçekleştirdiği iki önemli mühendislik çalışmasıyla ilgili bazı kaynaklarda yazanlara dayanıyor. Bu çalışmaların ilki Mısır’da Nil Nehri’nin düzenli bir biçimde yükseliş ve alçalışlarını tespit eden bir ölçü aleti olan Nil Mikyası’nın (Mikyâsü’n-Nîl) yapımıdır. İkincisi ise Halife Mütevekkil’in Dicle Nehri kıyısında inşa ettirdiği Caferiye şehrinin ortasından geçen ve hem şehrin su ihtiyacını karşılayan hem de tarım arazilerinin sulanmasını sağlayan Caferiye Kanalı’nın yapımıdır. Fergânî’nin ölüm tarihi kesin olarak bilinmiyor. Ancak Nil Mikyası’nın yapımı 861 yılında tamamlandığından onun bu tarihten sonra vefat ettiği kesindir.

• İslam dünyasında gökbilim üzerine kapsamlı bir risale yazan ilk bilgin Fergânî’dir.
• Dünya’nın ve diğer gezegenlerin büyüklükleri konusunda en kapsamlı çalışmayı yapmıştır.

Fergânî’nin Cevâmi’u İlmi’n-Nucûm ve Usûlü’l-Harekâti’s-Semâviyye (Gökbilimin Özeti ve Göğün Hareketlerinin Esasları) adlı eseri 12. yy’ın ilk yarısından 15. yy’ın sonuna değin Avrupa’da ve İslam dünyasında gökbilimin gelişimini önemli ölçüde etkilemiştir. Cevâmi, bilim tarihindeki en etkin eserlerden biridir. Fergânî’nin kitabı, 2. yy’ın ilk yarısında Antik Yunan’da yaşamış bilim insanı Batlamyus’un Almagest adlı eserinin geliştirilmiş ve anlaşılır hale getirilmiş bir özeti niteliğindedir. Fergânî, o dönemde Bağdat Bilgelik Evi’nde yürütülen Dünya’nın çapı ve çevresinin hesaplanması çalışmalarına da katılmıştır. Çalışmalar sonucunda 1 derecelik meridyen yayının değeri 56 mil olarak hesaplanmıştır. Fergânî, bilim tarihinde Güneş’in de bir yörüngesinin bulunduğunu ve kendi etrafında batıdan doğuya doğru döndüğünü söyleyen ilk kişidir. Güneş tutulmalarının zamanını belirlemek için geliştirdiği yöntemle 842 yılında gerçekleşen tutulmayı önceden tespit etmiş ve o gün tutulmalar konusunda önemli gözlemler yapmıştır.